ปวดขา ถือเป็นอาการบาดเจ็บ ที่มักจะขึ้นได้เป็นปกติ จากการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การเดิน หรือการออกกำลังกาย ก็อาจนำมาซึ่้งอาการปวดขาได้ แต่หากอาการปวดขานั้นเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ ถือว่าเป็นอาการผิดปกติหรือไม่ วันนี้ ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับอาการปวดขาแก้อย่างไร และปวดแบบไหนเรียกว่าผิดปกติ
ทำความรู้จักกับอาการ ปวดขา
ปวดขา คือ ความรู้สึกไม่สบาย หรือมีอาการบาดเจ็บบริเวณขา อาจมีอาการปวดทั้งขา หรือมีอาการเฉพาะจุดอย่างบริเวณ น่อง ต้นขา หน้าแข้ง หรือ ข้อเท้า เป็นต้น โดยลักษณะของอาการปวดขาจะมีระดับความเจ็บปวดที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งอาจมีทั้งอาการปวดตุบ ๆ ปวดเสียด หรือ ปวดซ่าลงขา
อาการปวดขาอาจตามมาพร้อมกับอาการอื่น ๆ ที่แตกต่างกันออกไป เช่น
- อาการตะคริว
- กดแล้วมีความเจ็บ
- แดง หรือช้ำ
- กล้ามเนื้ออ่อนล้า หรืออ่อนแรง
- เดินไม่ถนัด หรือเดินลำบาก
การ ปวดขา 3 ประเภท
อาการปวดขานั้นจะมีหลายประเภท ซึ่งจะแบ่งุอาการปวดตามประเภท ดังนี้
1. อาการ ปวดขา จากระบบประสาท (Neurological Pain)
อาการปวดจากระบบประสาทสามารถเกิดขึ้นได้ แม้จะนั่งพักอยู่เฉย ๆ โดยจะมีลักษณะคือ ขาจะกระตุก หรือขาสั่นเอง โดยไม่สามารถควบคุมได้ ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะเกิดขึ้นเมื่อเส้นประสาทอักเสบ หรือถูกทำลาย
2. อาการ ปวดขา ที่เกิดจากกล้ามเนื้อ และกระดูก (Musculoskeletal Pain)
ยกตัวอย่างอาการเจ็บปวดที่เกิดขึ้นจากกล้ามเนื้อหรือกระดูก เช่น
- ภาวะข้ออักเสบ (Arthritis) เป็นอาการมักจะเกิดขึ้นตามวัย โดยจะมีอาการปวด บวม และเมื่อกดจะรู้สึกเจ็บบริเวณข้อต่าง ๆ เช่น บริเวณ ข้อเข่า หรือข้อเท้า
- อาการเข่ามีเสียงกรอบแกรบ (Crepitus) โดยจะมีเสียงภายในเข่าขณะเคลื่อนไหวเข่า และมีอาการปวดเข่าร่วมด้วย
- การหกล้ม จนทำให้เกิดอาการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ และเส้นเอ็น
- อาการตะคริว (Cramps) เป็นภาวะที่กล้ามเนื้อหดเกร็ง จนแข็งเป็นก้อน
- เนื้อเยื่อตายจากภาวะความดันในช่องกล้ามเนื้อสูง (Compartment Syndrome)
- เอ็นร้อยหวายอักเสบ
3. อาการ ปวดขา จากหลอดเลือด (Vascular Pain)
ตัวอย่างอาการปวดขาที่เกิดจากหลอดเลือด เช่น
- โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน (Peripheral Arterial Disease: PAD)
- โรคลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก (Deep Vein Thrombosis: DVT)
- โรคหลอดเลือดอักเสบ (Vasculitis)
- เส้นเลือดขอดที่ขา (Varicose vein)
- ขาเปลี่ยนสี ร่วมกับอาการปวด
อาการ ปวดขา ลักษณะต่าง ๆ เกิดจากอะไร
อาการปวดขายังสามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุอื่น ๆ โดยแบ่งสาเหตุออกตามอาการได้ ดังนี้
1. ตะคริว (Muscle Cramps)
การเกิดตะคริวนั้นเป็นอาการที่มักจะพบบ่อย ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุ ดังนี้
- ตะคริวตอนกลางคืน อาจเกิดจากการที่ใช้แรงขาเยอะในช่วงเวลากลางวัน รวมถึงการทานยาบางชนิด
- การเกิดตะคริวขณะตั้งครรภ์ เกิดจากน้ำหนักตัวที่เพิ่มมากขึ้น จะส่งผลต่อระบบไหลเวียนของเลือด ทำให้เกิดตะคริวได้นั่นเอง
- ตะคริวขณะ หรือหลังการออกกำลังกาย เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระบบประสาท ทำให้ร่างกายเกิดภาวะของการขาดน้ำ หรือเกลือแร่ในร่างกายไม่สมดุล
2. กล้ามเนื้อหน้าแข้งอักเสบ (Shin Splints)
การเล่นกีฬาอย่างหนักอาจทำให้เกิดอาการบาดเจ็บได้หลายประเภท การวิ่ง หรือ การกระโดดซ้ำ ๆ อาจทำให้กล้ามเนื้อ และเอ็นรับน้ำหนักที่มากเกินไป นำไปสู่อาการกล้ามเนื้อหน้าแข้งอักเสบ และอาจมีอาการปวดบริเวณกระดูกรอบ ๆ บริเวณหน้าแข้งร่วมด้วย
3. เอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles Tendonitis)
เกิดจากการใช้งานเท้าซ้ำ ๆ หรือการยืดเหยียดที่ไม่เพียงพอก่อนออกกำลังกาย ทำให้เส้นเอ็นร้อยหวายมีความตึง และเครียด ส่งผลให้เอ็นร้อยหวายอักเสบตามมา
4. โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน (Peripheral Arterial Disease: PAD)
โดยผู้ป่วย PAD นั้นจะยังไม่แสดงอาการปวดที่ชัดเจนมากนัก แต่จะมีอาการตะคริวบ่อยขึ้น แม้จะเดินในระยะทางเท่าเดิม และจะรู้สึกผ่อนคลายลงเมื่อได้พัก ซึ่งจะมีอาการที่เกี่ยวข้องตามมา เช่น
- มีอาการปวดกล้ามเนื้อ คล้ายการเป็นตะคริวขณะออกกำลังกาย หรือออกแรง
- มีอาการปวดบริเวณก้น น่อง ต้นขา และฝ่าเท้า
- ปวดเวลาเดินขึ้นบันได เป็นต้น
5. ภาวะความดันในช่องกล้ามเนื้อสูง (Compartment Syndrome)
เกิดจากการที่ความดันระหว่างมัดกล้ามเนื้อสูงขึ้นอย่างมาในพื้นที่ที่จำกัด ทำให้เลือดนำออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อลดลง ทำให้กล้ามเนื้อตายเป็นระยะ ๆ นั่นเอง ซึ่งภาวะนี้อาจเกิดขึ้นได้จากการที่ใส่เฝือกด้วยเทคนิคที่ไม่ถูกต้อง
วิธีการบรรเทาอาการ ปวดขา ด้วยตัวเอง
อาการ ปวดขา เล็กน้อยสามารถบรรเทาอาการปวดด้วยตัวเองที่บ้านได้ง่าย ๆ ดังนี้
- พักขาที่ปวดให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
- ประคบเย็นบริเวณที่ปวดครั้งละ 15-20 นาที 3 ครั้งต่อวัน
- เมื่อนั่ง หรือนอน ให้ยกขาขึ้นสูง
- ใช้ยานวดเพื่อบรรเทาอาการปวด
- ใช้ผ้ารัดกล้ามเนื้อ เพื่อช่วยพยุง บรรเทาอาการ ปวดกล้ามเนื้อ และข้อต่อ ที่ได้รับการบาดเจ็บให้ทำงานน้อยลง
- หากเป็นอาการปวดที่เกิดจากตะคริว ให้จับนิ้วเท้าและดึงเข้าหาลำตัวเบา ๆ ค้างไว้เพื่อคลายกล้ามเนื้อ
อาการ ปวดขา แบบผิดปกติและควรรีบพบแพทย์
- ขาที่ปวดมีอาการ บวมหรือแดง
- มีไข้ร่วมด้วย
- มีอาการขาเย็น และขาซีด
- ขาเปลี่ยนเป็นสีดำ หรือน้ำเงินเข้ม
- ปวดจนไม่สามารถเดินได้
- มีอาการบวมแดง และเจ็บต้นขามาก
- เมื่อดูแลด้วยตัวเองเบื้องต้น 2-3 วันแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น
อาการปวดขา หรืออาการเจ็บปวดกล้ามเนื้อ ถือเป็นหนึ่งในกลุ่ม 16 อาการเจ็บป่วยเล็กน้อยสามารถเข้ารับยาได้ แบบไม่มีค่าใช้จ่าย ตามร้านขายยาที่เข้าร่วมโครงการสำหรับผู้ที่มี สิทธิบัตรทอง หรือ หลักประกันสุขภาพ 30 บาท ก็สามารถขอเข้ารับสิทธิ์ได้แล้วที่ ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส กว่า 400 สาขา ทั่วประเทศ
ที่มา
Leg pain จาก Mount Sinai
What to know about leg pain จาก Medical News Today
What Is Leg Pain? Symptoms, Causes, Diagnosis, Treatment, and Prevention จาก Everyday Health
ภาวะความดันในช่องกล้ามเนื้อสูง จาก สมาคมออร์โธปิดิกส์แห่งประเทศไทย
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติม เกี่ยวกับเรื่อง สุขภาพและการใช้ยา สามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
สินค้าที่เกี่ยวข้อง