ในช่วงปลายฝนต้นหนาว เป็นช่วงที่อากาศเปลี่ยนแปลง อากาศเริ่มเย็นลง ส่งผลให้เกิดการเจ็บป่วย โดยเฉพาะโรคติดต่อระบบทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัดใหญ่ โรคปอดบวม ส่งผลโดยตรงกับ สุขภาพผู้สูงอายุ ที่การทําหน้าที่ของร่างกายในด้านใดด้านหนึ่งหรือหลาย ๆ ด้านเริ่มเสื่อมถอยลง โดยเฉพาะในระบบทางเดินหายใจ
สุขภาพผู้สูงอายุ กับหนึ่งในอวัยวะสำคัญ อย่าง “ปอด” เป็นอวัยวะทำหน้าที่นำออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย เมื่ออายุมากขึ้นความยืดหยุ่นและความจุของปอดลดลง ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อช่วยหายใจลดลง ทําให้ผู้สูงอายุหายใจลําบาก เหนื่อยง่ายเมื่อออกแรง อีกทั้งกล้ามเนื้อทรวงอกเสื่อม ทําให้ไอและขับเสมหะออกได้ยาก
เสี่ยงต่อการทําให้ปอดเกิดการติดเชื้อได้ง่าย ดังนั้น ผู้สูงอายุควรอยู่ในสภาพอากาศที่ถ่ายเท บริหารปอดด้วยการสูดลมหายใจเข้าออกลึก ๆ ช้า ๆ อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ปอดขยายตัวได้ดีขึ้น
โดยการดูแล สุขภาพผู้สูงอายุ ให้แข็งแรงอยู่ในสภาพดี เป็นจุดประสงค์ที่สำคัญที่สุด ทั้งนี้มี หลัก 11 อ. เพื่อสุขภาพกายใจที่ดี แนะนำสำหรับการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ ดังนี้
1. อาหาร🥗 |
รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ได้พลังงานเหมาะสมประมาณ 1,500 กิโลแคลอรี่ โดยควรหลีกเลี่ยงการรับประทานผักดิบจำนวนมาก เนื่องจากย่อยยาก อาจทำให้เกิดอาการท้องอืด และควรงดผลไม้ที่หวานจัด |
2. อากาศ⛅ |
การอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี ได้รับอากาศที่บริสุทธิ์เข้าไปในร่างกายจึงเป็นเรื่องสําคัญ ส่งผลให้อารมณ์แจ่มใส สุขภาพแข็งแรงอายุยืนยาว |
3. ออกกำลังกาย🚶🏻♀️ |
ควรออกกําลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยสัปดาห์ 3 ครั้ง ครั้งละประมาณ 30 นาที เพื่อ สุขภาพผู้สูงอายุ เช่น การว่ายน้ำ เดินเร็ว ไทเก๊ก โยคะ เป็นต้น จะช่วยชะลอความเสื่อมโทรมของร่างกาย ทำให้กระดูกแข็งแรงมากขึ้น |
4. อนามัย🩺 |
ลด ละ เลิก สิ่ง ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น บุหรี่ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ รักษาความสะอาดของร่างกายอยู่เสมอ และควรได้รับการตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี |
5. แสงอาทิตย์🌞 |
การได้รับแสงแดดอ่อน ๆ ในตอนเช้าอย่างน้อยวันละ 30 นาที จะทําให้ได้รับวิตามินดีที่ช่วยในการดูดซึมแคลเซียมและ ฟอสฟอรัส สามารถชะลอการเกิดโรคกระดูกพรุนได้ นอกจากนั้น วิตามินดียังช่วยป้องกันโรคซึมเศร้า เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน |
6. อารมณ์😊 |
ผู้สูงวัยจะมีอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย ต้องหาวิธีช่วยควบคุมอารมณ์ ซึ่งมีหลายวิธี เช่น การออกกําลังกาย การทําสมาธิ การศึกษาธรรมะ จะช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย มีสติมากขึ้น |
7. อดิเรก🎨 |
หางานอดิเรกทําเพื่อช่วยคลายเหงา เช่น การทํางานฝีมือ ปลูกต้นไม้ ทําอาหาร ร้องเพลง เต้นรํา การทํากิจกรรมจิตอาสาต่าง ๆ หรือการเข้าเป็นสมาชิก ชมรมผู้สูงอายุ |
8. อบอุ่น💕 |
การเป็นบุคคลที่มีบุคลิกโอบอ้อม เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ให้การช่วยเหลือสมาชิกในครอบครัว และบุคคลอื่น ยิ้มแย้มไม่หงุดหงิดง่าย ใจเบาสบาย รักตนเองมากขึ้น ใส่ใจความรู้สึกคนรอบข้างมากขึ้น จะทําให้ลูกหลานรู้สึกอบอุ่น และเป็นที่รักของลูกหลาน |
9. อุจจาระ ปัสสาวะ |
ป้องกันปัญหาด้วยการออกกําลังกาย กินผัก ผลไม้ และดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย |
10. อุบัติเหตุ |
จัดสิ่งแวดล้อมภายในบ้านให้เป็นระเบียบ มีแสงสว่างเพียงพอ พื้นไม่ลื่นเกินไป มีเครื่องช่วยพยุง เมื่อต้องการและคอยดูแลประคอง ผู้สูงอายุในการลุกนั่งหรือเดิน |
11. อนาคต |
ผู้สูงอายุควรคิดถึงอนาคตด้วย และควรพยายามเข้าร่วมในสังคมกลุ่มต่าง ๆ ตามสมควร การมีเพื่อนรุ่นเดียวกัน หรือต่างรุ่น จะทําให้มีความอบอุ่น และรู้สึกถึงคุณค่าของตน รวมถึงเตรียมเงินและที่อยู่อาศัย เพื่อเป็นหลักประกัน ในการดําเนินชีวิต |
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติม เกี่ยวกับเรื่อง สุขภาพผู้สูงอายุ และการใช้ยา สามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
- Nurs.chula.ac.th. 2022. [online] Available at: <https://www.nurs.chula.ac.th/images/2019/announcement/%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2.pdf> [Accessed 26 September 2022].