เมื่อต้องเผชิญหน้ากับสภาวะอารมณ์แปรปรวน บ่อยครั้งที่เราอาจมองข้ามเพราะคิดว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่รู้หรือไม่ว่านั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงอาการป่วยบางอย่างอยู่ และเนื่องในวันที่ 30 มีนาคม อายุน้อยร้อยอารมณ์ Mood Tracker ในทุกปีเป็นวันนี้ เอ็กซ์ต้า พลัส จึงขอแจก 3 ไอเดียทำ Mood Tracker ตัวช่วยเรียนรู้อารมณ์ และเพิ่มแรงใจให้คุณได้ทุกวันมาฝากกันค่ะ
𝗠𝗼𝗼𝗱 𝗧𝗿𝗮𝗰𝗸𝗲𝗿
เครื่องมือ หรือการจดบันทึกอารมณ์ ความรู้สึก ผ่านสมุดบันทึก การวาดภาพหรือแอปพลิเคชัน เพื่อติดตามอารมณ์ความรู้สึกในแต่ละวัน ที่จะช่วยให้เรามองเห็นถึงแบบแผนทางอารมณ์ของตนเอง ว่าในแต่ละวันนั้นตัวเรารู้สึกอย่างไรบ้าง รวมถึงเป็นการหาต้นตอสาเหตุว่าสิ่งใดกันแน่ ที่เป็นตัวกระตุ้นอารมณ์ต่าง ๆ ของเราขึ้นมา
ทำความรู้จักกับ โรคไบโพลาร์ (𝗕𝗶𝗽𝗼𝗹𝗮𝗿 𝗗𝗶𝘀𝗼𝗿𝗱𝗲𝗿)โรคไบโพลาร์ หรือโรคอารมณ์สองขั้ว สามารถพบได้ในทั้งเพศหญิง และเพศชายเท่า ๆ กัน โดยผู้ป่วย จะมีความแปรปรวนทางอารมณ์สูง
ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 สภาพอารมณ์ คือ
1.ระยะพลุ่งพล่านหรือที่เรียกว่า มาเนีย (Manic Episode) จะรู้สึกว่าตนมีอารมณ์อยากทำกิจกรรมต่าง ๆ มากกว่า ปกติ แม้นอนน้อยแต่ไม่รู้สึกง่วงหรือเพลีย พูดเร็วพูดมาก พูดไม่หยุด สมาธิลดลง การตัดสินใจบกพร่อง เป็นต้น ซึ่งสามารถรับมือได้ด้วยการนำตัวเองออกจากสถานการณ์ที่เป็นตัวกระตุ้นนั้นในทันที เรียนรู้วิธีการผ่อนคลายอารมณ์ (Relaxation Techniques) เช่น การหายใจเข้าลึก ๆ หรือการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และพยายามหาสาเหตุหรือตัวกระตุ้น เพื่อทำการหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะนี้
2.ระยะซึมเศร้า (Depressive Episode) จะรู้สึกท้อแท้เบื่อหน่ายไม่อยากทำอะไร เบื่ออาหารหรือทานมากกว่าปกติ รู้สึกไร้ค่า สิ้นหวัง อ่อนเพลีย ทำร้ายตัวเองหรืออยากฆ่าตัวตาย เป็นต้น สามารถรับมือได้ด้วยการออกกำลังกาย หากิจกรรมให้ร่างกายได้ขยับตัวปรับเปลี่ยนทัศนคติ เช่น “เมื่อเริ่มรู้สึกว่าตัวเองไม่ดีพอ” ให้เปลี่ยนการคิด เป็น “แล้วเรารู้ได้อย่างไรว่าเราไม่ดี” เปรียบเหมือนการท้าทายตัวเองเพื่อจัดการกับความคิดลบนั้น
ซึ่งสาเหตุของโรคเชื่อว่ามาจากการทำงานที่ผิดปกติในสมอง ในการหลั่งสารสื่อนำประสาทที่ไม่สมดุลและอาจมาจากปัจจัยด้านพันธุกรรมได้เช่นกัน จึงจัดเป็น โรคเกี่ยวกับความผิดปกติทางอารมณ์ที่ควรให้ความใส่ใจทั้งต่อคนรอบตัว และคนในครอบครัว
ทำความรู้จักกับวันไบโพลาร์โลก
วันไบโพลาร์โลก (World Bipolar Day) ถือเอาวันที่ 30 มีนาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันเกิดของวินเซนต์ แวน โก๊ะ ศิลปินผู้ล่วงลับ ที่คาดว่าน่าจะเป็นหนึ่งในผู้ป่วยโรคไบโพลาร์ มาจัดตั้งวันไบโพลาร์โลกโดยถูกกำหนดขึ้น เพื่อให้สังคมโลกได้ตระหนักถึงปัญหาสร้างความรู้ความเข้าใจ ว่าเป็นโรคที่สามารถรักษาให้หายได้ และปรับเปลี่ยนมุมมองทางสังคมที่มีต่อโรคนี้
วิธีการทำสมุดบันทึกรายวัน
1. ทำการจัดหมวดหมู่ หรือสัดส่วนประเภทข้อมูลที่ต้องการเขียนบนหน้ากระดาษ เช่น ส่วนของพลังบวก เรื่องดี ๆ และ ส่วนของพลังลบ เรื่องที่ไม่ดี
2. เขียนเป้าหมายระยะยาวที่ต้องการทำให้สำเร็จ
3. เขียนเป้าหมายรายเดือนที่ต้องการทำให้สำเร็จ
4. เขียนเป้าหมายรายวันที่ต้องการทำให้สำเร็จ
ข้อดีของการทำสมุดบันทึกรายวัน
- สามารถจัดการอารมณ์ได้ดีขึ้น
- รู้เท่าทันอารมณ์และความรู้สึกของตนเอง
- รู้จักและเข้าใจตัวเองมากขึ้น
- มีทักษะการสื่อสารที่ดี
วิธีการทำ Mood Chart
1. จัดช่วงเวลาในการประเมินอารมณ์ตัวเอง เช่น หลังจากทำ Mood Chart ทุกสัปดาห์
2. เลือกอารมณ์ หมวดหมู่ที่ต้องการติดตาม
3. ทำเป็นประจำทุกวันอย่างสม่ำเสมอ
ข้อดีของการทำ Mood Chart
- สามารถรับรู้รูปแบบอารมณ์ของตนเองได้มากขึ้น
- ในกรณีที่ทำการรักษากับจิตแพทย์ร่วมด้วยนั้น ทำให้สามารถรับรู้ถึงความก้าวหน้าในการรักษาได้
วิธีการวาดรูป Mood Tracker
ช่วยสร้างความสนุกสนานและไม่จำเจ ผ่านภาพวาดและสีสันต่าง ๆ ที่นำมาแทนสภาวะอารมณ์ ขึ้นอยู่กับจินตนาการของผู้บันทึกนั่นเอง เช่น การแทนอารมณ์ลงบนชิ้นพิซซ่า หรือ ใบไม้บนต้นไม้ เป็นต้น
วิธีการเริ่มต้นทำ Mood Tracker
- เลือกภาพที่ต้องการแทนสภาวะอารมณ์ เช่นภาพพิซซ่า 1 ถาด แบ่งเป็น 7 ชิ้นแทนวัน 7 วัน (สัปดาห์) หรือ ขวดโหลที่มีของ 31 ชิ้น แทนวัน 31 วัน(เดือน) เป็นต้น
- เขียนตัวเลขแบ่งวันภายใน 1 สัปดาห์ หรือ 1 เดือน ลงในภาพที่แบ่งเป็นส่วน ๆ
- เลือกสัญลักษณ์ สี และคำที่บ่งบอกอารมณ์ ไว้ด้านข้างของหน้ากระดาษ หรือหน้าแรกของสมุดขึ้นอยู่กับผู้บันทึก
- จากนั้นเริ่มต้นบันทึก อารมณ์ของแต่ละวันแทนสีต่าง ๆ ลงบนส่วนของวันนั้น ๆ ได้เลย
การทำ Mood Tracker ไม่เพียงช่วยให้สามารถสังเกตรูปแบบ และเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ได้ดี แต่ยังช่วยให้รู้สาเหตุ หรือตัวกระตุ้นให้อารมณ์เกิดการเปลี่ยนแปลง และค้นหาวิธีการรักษาอารมณ์ให้ดีขึ้นได้อีกด้วย
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับสุขภาพและการใช้ยาสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ